Nieuw Ensemble
http://www.nieuw-ensemble.nl

Het Nieuw Ensemble legt zich toe op de nieuwste muziek. Componisten uit 59 landen hebben ruim vijfhonderd werken voor het ensemble geschreven. Het NE heeft een flexibele bezetting: de kern van 12 musici kan afhankelijk van het te spelen repertoire worden uitgebreid tot 25 spelers. Vaak werkt het ensemble met solisten en buiten-Europese gastmusici. Het NE heeft een lange staat van dienst, een omvangrijk eigen repertoire en – met Ed Spanjaard als chef-dirigent – een verfijnde speelcultuur.

Het Nieuw Ensemble ontstond in 1980. De basisbezetting bestaat uit twaalf musici, tokkelinstrumenten behoren tot de vaste kern. Het ensemble heeft een geheel eigen repertoire van ongeveer vijfhonderd stukken. Onder leiding van chef-dirigent Ed Spanjaard heeft het Nieuw Ensemble zich ontwikkeld tot een internationaal toonaangevend ensemble voor hedendaagse muziek. Geprezen om zijn baanbrekend werk op het gebied van programmering en repertoirevernieuwing onderneemt het NE een grote diversiteit aan activiteiten. Per jaar geeft het ensemble veertig tot vijftig concerten in de gehele wereld.


In 1998 werden het Nieuw Ensemble en artistiek leider Joël Bons onderscheiden met de Prins Bernhard Fonds Muziekprijs vanwege de ‘uitgesproken avontuurlijke en speelse programmering die letterlijk en figuurlijk als grensoverschrijdend kan worden betiteld’. Het ensemble introduceerde een groot aantal niet-westerse componisten. In premièreprogramma’s stonden Japan, de Kaukasus, het Midden-Oosten en Midden- en Zuid-Amerika centraal.
Groot succes oogstten de concertseries Nieuwe Muziek uit China in 1991 en 1992. Als vervolg daarop bracht het Nieuw Ensemble diverse Chinese opera’s in première: Wolvendorp, Night Banquet en Fengyiting (Guo Wenjing), The death of Oedipus en Life on a String (Qu Xiaosong), en Herinnering aan het Taiping Meer (Xu Shuya). In het voorjaar van 1997 vond een eerste tournee naar China plaats, in 2008 keerde het ensemble terug naar Beijing. In april 2010 gaven zij concerten in Hong Kong en Shanghai (wereldtentoonstelling). 



Het Nieuw Ensemble werkte nauw samen met componisten als Boulez, Carter, Donatoni, Ferneyhough, Kagel, Ton de Leeuw, Ligeti, Kurtág en Loevendie. De groep initieerde thematische festivals zoals Complexity? (Rotterdam, 1991), Regels & Spel (Amsterdam, 1995), Improvisaties (1996), het Tokkelfestival (1998) met westerse- en niet-westerse oude en nieuwe muziek, Het Verfijnde Oor (2003) over stemmingen en microtonen, Bezielde Tijd (2004) over ritme, OpenMusic (2005-6) over computer aided composition en Orientations (2006-7) over westerse en niet-westerse instrumenten. In internationale coproducties werden nieuwe projecten gebracht in Brussel, Parijs, München, Edinburgh, Lissabon, Straatsburg, Venetië, Warschau, Turijn.

Naast de genoemde Chinese opera’s bracht het Nieuw Ensemble een reeks geslaagde muziektheaterproducties: in 1995 ter gelegenheid van vijftig jaar bevrijding Hans Krasa’s kinderopera Brundibár en het door Viktor Ullmann in Theresienstadt geschreven Der Kaiser von Atlantis, in 1998 Robert Heppeners Een Ziel van Hout (Holland Festival), in 2000 Franco Donatoni’s Alfred, Alfred (i.s.m. de Nationale Reisopera), in 2001 Johnny & Jones van Theo Loevendie, in 2004 Raaff van Robin de Raaff (De Nederlandse Opera en het Holland Festival) en in 2004/2005 Shadowtime van Brian Ferneyhough (München, Parijs, Londen en New York) en in 2008 Micha Hamels Snow White (i.s.m. de Nationale Reisopera).

Het Nieuw Ensemble participeert in het spraakmakende Atlas Ensemble, dat dertig westerse en niet-westerse musici en hun instrumenten verenigt. Na succesvolle optredens in 2002 was het Atlas Ensemble tijdens het Holland Festival 2004 met negen concerten ensemble in residence.

Het Nieuw Ensemble maakte samen met cineast Frank Scheffer een tv-documentaire over Pierre Boulez’ compositie Eclat en met Eline Flipse De Oogst van de Stilte over de ontmoeting met vijf Chinese componisten.
Op compact disc is het NE te beluisteren met muziek van Donatoni, Ferneyhough, Gerhard, Heppener, Kagel, Loevendie en Chinese componisten. In 2001 verscheen, op het eigen label Zebra, de opera Wolf Cub Village van Guo Wenjing en in 2003 de opera Les Mamelles de Tirésias van Francis Poulenc in een bewerking van Bart Visman. Eind 2008 kwam bij het Duitse label Winter & Winter de cd Kantri Miusik met het gelijknamige werk van Mauricio Kagel uit. In 2009 verscheen een opname van de opera Les Aventures du Roi Pausole van Arthur Honegger op cd.

Als ensemble in residence bij het Conservatorium van Amsterdam organiseert het NE jaalijks een educatief componistenpracticum met jonge compositiestudenten van diverse conservatoria.